KALP HASTALIKLARI
Aterosklerosiz yani kan damarlarının daralması, kanın damar içinde akışının azalması ,kalp, beyin ve diğer organların atardamar ile aortta oluşan bozukluktur ve kroner kalp, felç ve diğer damar hastalıklarından sorumludur. Arterlerde lipit özellikle kolesterol birikimi çocukluk çağında başlar. Bu yağlı birikinti, çocukluk çağında damar duvarlarında hafif kalınlaşma yapmasına karşın damardan kan akışını engellemez. Bu yağlı birikinti, çocukluk çağında ergenlikle birlikte hızla artmaya başlar. Erken yetişkinlikte bu birikintinin üzeri yumuşak bağ dokusu ile kaplanır. Buna fibröz plak denir. Orta yaşlı bireylerde bu fibröz plaklar şişmeye başlar, bu şişme ülserasyon ve kanın pıhtılaşmasına yol açar. Bu lezyonlar kalp arterlerinde oluştuğunda kroner kalp hastalığı , beyin arterlerinde oluştuğunda felç, diğer arterlerde oluştuğunda ise ağrılar ve iltihaplanmalar ortaya çıkar.
Kroner kalp hastalığının meydana gelmesinden kalıtım, sigara kullanımı, hipertansiyon, şişmanlık, fiziksel aktivite azlığı, diyetteki yağ miktarı ve türü, şeker hastalığı, kan kolesterolünün ve trigliseritlerin yüksek olması, antioksidan vitamin yetersizliği gibi çeşitli risk faktörleri belirlenmiştir. Hastalık riski 35 yaşından itibaren artmakta, erkeklerde kadınlardan, yüksek sosyo-ekonomik grupta düşük sosyo-ekonomik gruptan daha yüksek oranda görülmektedir.
Diyetteki zeytinyağının önemi:
Kolesterol, yağımsı bir maddedir. Kolesterol, su özelliklerini taşıyan kanda normal koşullarda çözünmez , kanda çözünebilmesi ve taşınması için karaciğerde bir protein ile birleşerek lipoprotein oluşturur.
Değişik tipte lipoproteinler vardır:
- LDL (Low Density Lipoprotein): Kötü huylu kolesteroldür.
- HDL (High Density Lipoprotein): İyi huylu kolesteroldür.
- VLDL, LDL ve şilomikronlar.
verilir. Kanda, kolesterol ve LDL-kolesterolün yüksek olması, HDL-kolesterolün düşük olması hasta için risktir. Bu riske sahip hastalarda, kalp krizi, felç, damar tıkanması, böbrek yetmezliği gibi hastalıkların ortaya çıkma olasılığı daha fazladır.
Doymuş yağ asitleri kötü huylu kolesterol düzeylerini yükseltmektedirler. Çoklu doymamış yağlar ise kandaki kötü kolesterol ve iyi kolesterol düzeyini düşürmektedir.Tekli Doymamış yağ asiti muhtevası yüksek zeytinyağının dikkat çeken özelliği ise Kötü huylu kolesterol değerini düşürürken İyi huylu kolesterol düzeyini yükseltmesidir. Zeytinyağı, kandaki kolesterol miktarını kontrol ederek damar tıkanıklığını önlemede yardımcı olur. Zeytinyağının kalp ve damar sağlığımıza olumlu etkisi bununla sınırlı değildir. Zeytinyağı, tansiyonun kontrol altında tutulmasında da önemli bir rol üstlenir.Bunun yanı sıra tekli doymamış yağ asiti açısından zengin her yağ (Badem,kanola,Hindistan cevizi,macadamia yağları) zeytinyağı ile aynı özellikleri göstermez. Çünkü zeytinyağının minör bileşenleri de sağlık ve beslenme açısından önemli rol oynarlar.